مَنْ قَلَّ طَعْمُهُ صَحَّ بَدَنُهُ وَ مَنْ كَثُرَ طَعْمُهُ سَقُمَ بَدَنُهُ وَ قَسا قَلْبُهُ؛
ریواس گیاهی است از تیره هفتبندان (Polygonaceae) بومی آسیا (به احتمال سیبری یا هیمالیا) که از سده شانزدهم در اروپا کشت میشد. نوشتهها حاکی از آن است که پیش از میلاد مسیح در چین به عنوان دارو مصرف میشد.
Rivach=زیبد
ریواس همچنین در دامنه بینالود، کوهستانهای آذربایجان، و بلندیهای البرز در شمال تهران و همچنین در کوههای روستای رباط ترک(که این گیاه در کوههای رباط ترک و قلعه تخت کوه به طور وحشی رشد میکند) روییده و بومیان با چیدن سنگ دور ساقهاش آن را پرورانده و سبب بلندتر شدن ساقهاش میگردند. ریواس یکی از رهآوردهای نیشابور است.ریواس ساقه بلند و با ریواچ قاقوری که از ساقه آن شربت تهیه می کنند یک نوع ریواس است که در حاشیه کویر درزیبد می روید.فصل تهیه قاقوری یا ساقه شربتی آن 25 اسفند تا آخر اردیبهشت است. مزه این نوع شربت مشابهه طعم انار شیرین است.
ریواس طبیعت سرد دارد و دارای ویتامین ها و املاح معدنی گوناگونی است. برای تمامی اعضای بدن، ماده ی غذایی بسیار ممتازی شمرده می شود و اثر شگفت انگیز و معجزه آسایی دارد. قابض است و برای تقویت معده و کبد مفید می باشد. خوردن ریواس برای بیماران تب دار و بی اشتها مفید بوده و یرقان ، وسواس ، سستی را درمان می نماید. در این گونه موارد می توان 100 گرم از آب ریواس یا رب ریواس را میل کرد. صفرا و دل به هم خوردگی را رفع می کند و برای حصبه و اسهال گرم صفراوی مفید بوده و کرم کُش است. خوردن ریواس را نباید در برنامه ی غذایی از یاد بُرد. ریواس را برای تهیه ی خورش، کمپوت، مربا و شربت مورد استفاده قرار می دهند. سعی کنید در مصرف ریواس زیاده روی نکنید.
ریواس اثر ملین داشته و اشتها آور است و برای افزایش اشتها و یبوست مفید می باشد. مصرف ریواس برای مبتلایان به سنگ کلیه و ناراحتی های مثانه خطرناک است.
ریواس، مقوی قلب و اعصاب بوده و برای درمان بواسیر مفید است.
ریواس به عنوان فعال کننده ی عملکرد دستگاه گوارش، ناقل نمک های صفراوی و محرک ترشح کبد شناخته شده است. نخستین کار کرد آن در دهان این است که با تحریک جوانه های چشایی به واسطه ی مزه ی تلخ خوشایندش، موجب پاک شدن حفره ی دهان شده و
دهان را برای چشیدن غذای بعدی آماده می سازد. این گیاه در معده سبب افزایش ترشح معدی و تحریک آن می شود. در نتیجه به طور کلی باعث بهبود عملکرد معده می گردد.
علاوه بر این با تحریک ترشح نمک های صفراوی از کبد، به تنظیم جذب چربی از روده کمک می کند.
ریواس خاصیت مسهلی، ضد التهابی و متعادل کننده ی عملکرد روده ها (درمان یبوست و اسهال) را داشته و در درمان یرقان، خونریزی معدی- روده ای، اختلال قاعدگی، ورم ملتحمه ی چشم، جراحات ناشی از ضربات و صدمات جسمانی،
زخم های چرکی سطحی و سوختگی های حاصل از حرارت کاربرد دارد.
شیر مادرانی که ریواس می خورند، در نوزادان تولید اسهال می کند.
مفیدترین طریقه مصرف آن، مصرف آب ریواس همراه با آب هویج ، کرفس ، خیار و سیب می باشد که یک سوم آب ریواس و دو سوم بقیه مواد است.
ریواس به علت خاصیت اسیدی، برای پاک کردن ظروفی که آثار سوختگی مواد غذایی در آنها به جای مانده باشد، مورد استفاده قرار می گیرد.
افرادی که موی آن ها قهوه ای کم رنگ است، با استفاده از ریشه ی این گیاه می توانند به رنگ موی طلایی دست یابند. برگ های ریواس را می توان به عنوان حشره کش موثر برای دفع حشرات به کار برد.
ریواس با طعم منحصر به فرد خود، در بیشتر پس غذاها ( دسرها ) و شیرینی ها استفاده می شود. تا پیش از سده ی 18 کاربردی در پخت غذا نداشت.
گیاه یاد شده تا یکی دو روز در یخچال قابل نگهداری است. برای نگهداری طولانی تر ریواس، پس از بریدن ساقه ها، آن را منجمد می کنند. اگر ساقه های ریواس به طور خام مصرف شود، به شدت ترش خواهد بود. به طور معمول آن را با شکر یا عسل می پزند و یا در کیک ها مورد استفاده واقع می شود.
همچنین به تنهایی یا همراه یا توت فرنگی در تهیه ی ژله و مرباها به کار می رود. چاشنی هایی که با ریواس مصرف می شوند، عبارتند از
لیمو ، دارچین و زنجبیل.
نظرات کاربران