گندم از مهم‌ترین غلات است. این گیاه در گونه‌های وحشی و اهلی موجود است. گندم از گیاهان گلدار تک‌لپه‌ای‌ یک ساله و تیره گندمیان و از خانواده گرامینه‌ها است.
گندم، گل آذین سنبله‌ای دارد. از هر گره آن یک برگ به وجودمی آید. سنبلچه گندم متشکل از دو گلوم و سه گلچه بوجود می‌آید. گاهی تعداد گلچه‌ها به ۹ هم می‌رسد. دانه گندم بین دو پوشش قاشق مانند به نامهای پوشک بیرونی (لما) و پوشک درونی (پالئا) قرار گرفته‌است. برگهای گندم مانند برگهای سایر غلات (به جز ذرت و ارزن)، نازک و کم عرض بوده و زبانه‌های کوچکی دارند.

گندم پر از املاح معدني است. اگر طالب كسب ويتامين هاي گوناگون هستيد، به سراغ گندم برويد.حريره گندم با شكر و بادام براي خونريزي سينه مفيد است.گندم، جلوي سرطان روده را مي‌گيرد.

 تركيبات شيميايي:

هر چند مواد متشكله گندم در انواع مختلف فرق مي كند، ولي بطور متوسط در صد قسمت گندم، مواد زير ديده مي شود:
 
آب    13.65 درصد
سلولز    2.53 درصد
نشاسته و دكسترين    66.77 درصد
مواد قندي    1.45 درصد
مواد معطر     1.85 درصد
مواد سفيده اي و گلوتن     12.58 درصد
چربي     1.75 درصد

 - ضمنا مقدار كافي املاح معدني و ويتامين هاي گوناگون داشته و براي انسان غذاي نسبتا كاملي است. علاوه بر مصرف تغذيه ، گندم داراي اثر درماني بسيار مي باشد .

اگر آرد گندم بر روي پوست مالش دهيد، التهاب و ورم آنرا از بين مي بردو به همين منظور، از قديم گندم را در تسكين التهاب ، باد سرخ بكار مي بردند و براي اين منظور با مقداري مواد ضد عفوني كننده همراه مي نمودند تا ميكرب آنرا نيز از بين ببرد .
در صنعت از آرد گندم نشاسته مي گيرند.
ضماد سوخته ي گندم با موم و روغن جهت جلاي رخسار بي نظير است
گندم چاق كننده و مقوي غرايز جنسي است و بين غذاهايي كه با گندم ساخته مي شود، سمنو از همه قوي تر است، پخته گندم با شكر و بادام به صورت حريره ، چنانكه كم كم خورده شود، درمان خونريزي سينه است.
ضماد پخته گندم با روغن زيتون جهت فروبردن ورمهاي گرم و آب پياز جهت ورمهاي سرد مفيد است ، و با آب گشنيز جهت تحليل ورمهاي گرم و خنازير و غدد مجرب است .
پخته گندم با سكنجبين جهت بثورات آبكي سودمند مي باشد.
روغن گندم كه از جوشاندن و پختن گندم در روغن زيتون بدست مي آيد. جهت رفع قوبا (زخم هاي جلدي كه منشاء عصبي دارد) مخصوصا قوباي اطفال و همچنين پاك شدن كك و مك و معالجه كچلي و ريزش طبقات شاخي پوست مفيد است .
جوشانده سبوس گندم درمان سرفه و زكام هاي سخت است . جوشانده ي سبوس گندم كه با عسل شيرين شده باشد، بعد از غذا يبوست هايي را كه منشاء آنها تنبلي كبد و تحريكات روده باشد درمان مي كند. از سبوس گندم مي توان نان سياه هم تهيه كرد، ولي سنگين بوده ترشي معده را زياد مي كند.

مبتلايان به زخم معده -سرطان دستگاه هاضمه و آپانديس بايستي از سبوس گندم پرهيز نمايند.

بصورت آرد شده در پخت نان و شیرینی و کیک کاربرد دارد.