جعفری نوعی سبزی خوراکی است که در انواع غذا و سوپ مورد استفاده قرار می‌گیرد. جعفری معمولاً بصورت تر و خشک که عمدتاً در کشتزارهای شهرستان اقلید کاشته می شودعرضه می‌شود .

طعم و مزه لذیذ و پُر از طراوت جعفری باعث شده است که این سبزی به عنوان یکی از سبزی های محبوب مردم شمرده شود. اما با اینکه این سبزی، بسیار مغذی است و برای سلامتی بسیار مفید است، خیلی از مردم آن گونه که باید درباره خواص آن آگاه نیستند و از آن بیشتر برای تزئین غذاهای مختلف استفاده می کنند.

جعفری گیاهی دو ساله است و به حالت وحشی، در اكثر نواحی جنوب شرقی اروپا، شمال افریقا، آسیا و ایران می روید. به علاوه در نواحی مختلف پرورش می یابد.
نکات تغذیه ای:

جعفری یک منبع بسیار خوب ویتامین A ، ویتامین C و ویتامین K می باشد. به علاوه جعفری منبع غذایی خوبی از آهن و اسیدفولیک است.

منظور از منبع بسیار خوب، یعنی 20 درصد یا بیشتر نیاز روزانه ی فرد به آن ماده مغذی را برآورده می کند. منبع خوب، یعنی 10 تا 20 درصد نیاز را برآورده می کند.

1) تزئین کننده غذا

تنها یک شاخه کوچک جعفری می تواند بشقاب غذای شما را به طرز زیبایی تزئین نماید.

2) ارتقا دهنده سلامتی:

جعفری شامل دو جزء خیلی مهم در ترکیب خود می باشد که موجب شده این سبزی نقشی بی همتا در سلامت انسان داشته باشد: روغن های فرار و فلاوونوئیدها.

1- روغن های فرار:

اولین جزء مهم موجود در جعفری، روغن های فرار می باشند. این روغن ها به نام روغن های ضروری یا اسانس های گیاهی نیز خوانده می شوند.

از ترکیبات مهم این گروه می توان به میریستیسین (myristicin)، لیمونن (limonene)، آلفا توژن (alpha-thujene) و اِاوجنول(eugenol) اشاره کرد. با تغلیظ این مواد عصاره ای حاصل می شود که دارای خواص درمانی فوق العاده است.

در مطالعات انسانی مشخص شده است که روغن های فرار موجود در جعفری مخصوصا میریستیسین، از شکل گیری و تشکیل تومورها(مخصوصا تومورهای ریه) جلوگیری می کنند. در تحقیقات دیگری مشخص شده است که فعالیت آنزیم گلوتاتیون S ترانسفراز را که مسئول پیشگیری از تخریب سلولی می باشد، تحریک می کند.
جعفری

از دیگر فعالیت این روغن ها این است که به خنثی کردن انواع مواد سرطان زا مانند بنزوپیرن های موجود در دود سیگار و دود ناشی از ذغال چوب کمک می کند.

2- فلاوونوئیدها:

دومین جزء مهم آن، فلاوونوئیدها می باشند. از ترکیبات مهم این گروه که در جعفری یافت می شود، می توان آپیئین(apiin)، آپیجنین(apigenin)، کریسواِریول(crisoeriol) و لوتئولین(luteolin) را نام برد.

 
3) جعفری؛ آنتی اکسیدانی قوی

* فلاوونوئیدهای موجود در جعفری مخصوصا لوتئولین(luteolin) از تخریب سلولی ناشی از رادیکال های آزاد اکسیژن جلوگیری می کنند. از این رو در مطالعات انسانی از عصاره غلیظ جعفری به عنوان یک ماده غذایی که ظرفیت آنتی اکسیدان بدن را بالا می برد، استفاده می شود.

* جعفری علاوه بر روغن های فرار و فلاوونوئیدها، منبع بسیار خوب ویتامین C و ویتامین A است که برای پیشگیری از ابتلا به خیلی از بیماری ها حیاتی هستند.

ویتامین C دارای عملکردهای متفاوتی در بدن می باشد. این ویتامین یک آنتی اکسیدان مهم است. در فقدان این ویتامین، رادیکال های آزاد موجب بروز بیماری های مختلفی مانند: گرفتگی عروق، سرطان روده ، دیابت و آسم می شوند. بنابراین متوجه می شویم چرا افرادی که مقدار زیادی از غذاهای حاوی ویتامین C را مصرف می کنند، کمتر دچار این بیماری ها می شوند.

ویتامین C دارای اثر ضد التهابی نیز می باشد. بنابراین برای بهبود بیماری هایی مثل التهاب مفاصل و استخوان ها مفید است.
کاروتن

جعفری حاوی غلظت بالایی از کاروتنوئیدهای پیش ساز ویتامین A، مخصوصا بتا کاروتن می باشد. بتا کاروتن، یکی دیگر از آنتی اکسیدان های مهم است.

رژیم های غنی از بتا کاروتن نیز از پیشرفت بیماری های تصلب شرائین، دیابت، سرطان روده، آسم و التهاب مفاصل و استخوان ها جلوگیری می کنند.

بتا کاروتن در بدن به ویتامین A تبدیل می شود که یک ماده خیلی مهم برای تقویت سیستم ایمنی است و به آن ویتامین "ضد عفونت" نیز می گویند.
4) جعفری برای قلب سالم

جعفری یک منبع خوب اسید فولیک، یکی از مهم ترین ویتامین های گروه B ، می باشد. این ویتامین نقش های متعددی را در بدن به عهده دارد.

یکی از حیاتی ترین نقش های آن در ارتباط با سلامت قلب و عروق است. به این ترتیب که برای تبدیل هموسیستئین به مولکول های بی خطر ضروری است. اگر مقدار هموسیستئین در بدن بالا رود، به سلامت رگ ها آسیب می رساند.

استفاده از مواد غذایی غنی از اسید فولیک مانند جعفری هم برای افراد مبتلا به بیماری های قلبی و دیابت، و هم برای افرادی که می خواهند از این بیماری ها پیشگیری کنند، بسیار خوب است.

در ضمن اسید فولیک، ماده مغذی مهمی برای تقسیم به موقع و مناسب سلول هاست. از این رو برای پیشگیری از سرطان ها مخصوصا سرطان روده و سرطان دهانه رحم در زنان بسیار مفید است.

5) حفاظت در برابر آرتریت روماتوئید

علیرغم اینکه در یک مطالعه نشان داده شد که دوز بالای مکمل ویتامین C موجب بدتر شدن استئوآرتریت( یک نوع بیماری تحلیل برنده مفاصل که با افزایش سن اتفاق می افتد) می شود، در مطالعه ای دیگر در همین زمینه نشان داده شد که غذاهای غنی از ویتامین C مانند جعفری و نه مکمل آن، موجب حفاظت افراد در برابر التهابات پلی آرتریت(نوعی از آرتریت که در آن، دو یا بیش از دو مفصل درگیر می شوند) می گردند.
جعفری
6) جعفری؛ از بین برنده بوی بد دهان

اگر بعد از خوردن بعضی مواد غذایی مانند سیر یا پیاز، متوجه بوی بد دهان تان شدید، جویدن مقداری جعفری تازه، به خوشبو شدن دهانتان کمک فوق العاده ای خواهد کرد.

روش دیگری که بدین منظور می توانید به کار برید، جوشاندن آرام یک مشت برگ جعفری به همراه چند عدد میخک در یک لیوان آب است.

 

 
7) درمان کم خونی

از آنجایی که جعفری هم آهن و هم ویتامین C فراوانی دارد، می تواند به درمان کم خونی ناشی از فقر آهن کمک زیادی نماید، زیرا ویتامین C ، موجب افزایش جذب آهن نیز می شود.

جعفری و اگزالات ها

جعفری دارای اگزالات است. زمانی که مقدار اگزالات ها در بدن بالا برود، مشکلاتی را برای بدن ایجاد می کنند. به همین دلیل ممکن است افراد مبتلا به بیماری های کلیوی و کیسه صفرا ، از خوردن این سبزی خودداری کنند.

در مطالعات آزمایشگاهی دیده شده است که اگزالات می تواند با جذب کلسیم در بدن تداخل نماید.

با این حال در خیلی از تحقیقات مشابه دیگر، دیده شده که توانایی مواد غذایی دارای اگزالات برای کاهش جذب کلسیم، بسیار کم است و به طور قطع آن مقدار کلسیمی که از طریق این مواد غذایی به بدن ما می رسد، بسیار بیشتر از تاثیر منفی اگزالات ها بر روی جذب آن می باشد.

اگر شما دستگاه گوارشی سالمی دارید و شرایط شما به گونه ای است که می توانید به راحتی و با آرامش غذا بخورید و از غذایی که می خورید، لذت ببرید، خوردن غذاهای گیاهی غنی از کلسیم که دارای اگزالات نیز می باشند، برای شما مفید خواهد بود.
مریم مرادیان نیری- کارشناس علوم تغذیه

منابع:

http://www.whfoods.com/genpage.php?tname=foodspice&dbid=100#healthbenefits

http://herbs.ygoy.com/2008/08/09/benefits-of-parsley-essential-oil/

http://ezinearticles.com/?Parsley-for-Bad-Breath&id=710531

جعفری دارای اگزالات است. زمانی که مقدار اگزالات ها در بدن بالا برود، مشکلاتی را برای بدن ایجاد می کنند. به همین دلیل ممکن است افراد مبتلا به بیماری های کلیوی و کیسه صفرا ، از خوردن این سبزی خودداری کنند.

به عنوان سبزی همراه غذا یا در ترکیب غذا استفاده می شود.